Heeft u hier vragen over? Kom dan langs in de week van 9 tot en met 13 september.
Steeds meer mensen kiezen voor ongehuwd samenwonen in plaats van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Deze keuze kan (grote) gevolgen hebben als partners besluiten om uit elkaar te gaan of bij overlijden van één van de partners. Dit jaar wordt er extra aandacht besteed aan de positie van samenwoners tijdens de landelijke Dag van de Scheiding op vrijdag 13 september.
Wat houdt informeel samenwonen precies in? Is het verstandig om afspraken vast te leggen in een samenlevingscontract? Hoe zit het met vergoedingsrechten? In dit artikel vertel ik u graag meer hierover.
Informele samenwoners
Met de term ‘samenwonen’, ook wel ‘informeel samenwonen’, wordt bedoeld dat twee mensen een affectieve relatie hebben en één huishouden voeren zonder een huwelijk, geregistreerd partnerschap of (notariële) samenlevingscontract..
Als er wel sprake is van een huwelijk, geregistreerd partnerschap of (notariële) samenlevingscontract noemen we dat een formele relatie. Hoewel veel mensen bewust kiezen voor informeel samenwonen, is niet iedereen op de hoogte van de juridische consequenties die dit met zich mee kan brengen. Zo gelden er voor samenwoners andere wettelijke bepalingen dan bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Toch kunt u veel regelen in een samenlevingscontract.
Het samenlevingscontract
In een samenlevingscontract kunt u afspraken maken over bijvoorbeeld de kosten voor verzorging en opvoeding van de kinderen, de gezamenlijke bezittingen of schulden of de gezamenlijke woning. Het hebben van een samenlevingscontract is niet verplicht, maar wordt zeker aangeraden aangezien de wet weinig regelt voor samenwoners. Zonder samenlevingscontract bestaat er na het beëindigen van de samenleving geen alimentatieverplichting. Ook kunnen er problemen optreden bij het verdelen van de gemeenschappelijke bezittingen als een van de partners overlijdt.
Een samenlevingscontract kunt u zelf met uw partner opstellen of u kunt deze bij de notaris laten opstellen. Zo’n ‘notarieel samenlevingscontract’ heeft over het algemeen de voorkeur omdat dit vereist is als u fiscaal partners wilt worden, aanspraak wilt maken op partnerpensioen, een gezamenlijke hypotheek wilt aanvragen of partnervrijstelling voor de erfbelasting wilt verkrijgen.
Om fiscaal partners te worden, is een notarieel samenlevingscontract niet voldoende, maar moeten beide partners ook op hetzelfde woonadres in de Basisregistratie personen (BRP) ingeschreven staan.
Vergoedingsrechten
De Hoge Raad heeft zich in 2019 en opnieuw in 2023 uitgelaten over de positie van informele samenwoners binnen het huwelijksvermogensrecht.
In het huwelijksvermogensrecht hebben echtgenoten een vergoedingsrecht in gevallen waarbij bijvoorbeeld een partner meer geld investeert in de gezamenlijke woning dan de ander. Deze regeling geldt ook voor geregistreerde partners.
Op 10 mei 2019 besloot de Hoge Raad dat de bepalingen uit het huwelijksvermogensrecht voor echtgenoten en geregistreerde partners niet gelden voor samenwoners. Samenwoners kunnen terugvallen op het algemene verbintenissenrecht en de samenlevingsovereenkomst die ze zelf of via de notaris zijn aangegaan. Slechts wanneer vergoedingsrechten zijn opgenomen in het samenlevingscontract kunnen samenwoners zich hier op beroepen.
Ook verduidelijkte de Hoge Raad in zowel zijn uitspraak in 2019 als 2023 dat er een ‘eenvoudige gemeenschap’ kan ontstaan indien partners samen een woning bezitten. Hiervan kan sprake zijn als twee of meer personen gezamenlijk eigenaar zijn van bijvoorbeeld een woning. In dit geval kunnen er vergoedingsrechten tegenover de andere partner ontstaan. Een recht op vergoeding jegens de ander kan ontstaan wanneer de een meer heeft geïnvesteerd in de woning dan de ander.
In beginsel zijn er dus geen vergoedingsrechten voor informele samenwoners, tenzij de partners gezamenlijk eigenaar zijn van een woning. Het is om die reden verstandig om duidelijke afspraken te maken als samenwoners en deze via een samenlevingscontract vast te leggen.
Dag van de Scheiding: 13 september 2024
In de week van de Dag van de Scheiding worden er door onze familierechtspecialisten gratis en vrijblijvende adviesgesprekken aangeboden. U kunt terecht met al uw vragen over alle aspecten rondom scheiden. Zoals mediation, het ouderschapsplan, informeel samenwonen, de verdeling van de zorg voor de kinderen, gelijkwaardig ouderschap en co-ouderschap of de vaststelling of wijziging van de kinder- en/of partneralimentatie.
Maak een afspraak voor een gratis gesprek in de week van 9 t/m 13 september 2024: klik hier of bel ons via 0172 – 49 43 45.
0172 - 49 43 45
