Tweedehands auto kopen? Doe zelf goed onderzoek naar technische staat

Blog

8 juli 2019

‘Van een oud vrouwtje geweest en altijd binnen gestaan…’

U koopt een tweedehands auto. Niet veel later blijkt de auto een stuk ouder dan verwacht en door slijtage is een fiks aantal reparaties vereist. Of u denkt een ware klassieker gekocht te hebben, maar het blijkt een replica te zijn. De aankoop voldoet (in beide gevallen) zachtst gezegd niet aan uw verwachtingen. Had de verkoper u beter moeten informeren of heeft u zelf niet voldoende onderzoek verricht naar de staat van de auto? En kunt u uw geld nog terugkrijgen door de koopovereenkomst te vernietigen?

In deze blog geef ik antwoord op die twee vragen aan de hand van twee recente uitspraken van de rechter. Op 24 januari en 13 maart 2019 heeft de rechtbank Midden-Nederland uitspraken gedaan over de aankoop van auto’s en de onderzoeksplicht van de koper.

De haperende Jetta

In de eerste kwestie ging het om een Volkswagen Jetta uit de jaren 80. Prijs: € 4.500. De volgende dag start de koper – laten we haar Jet noemen – haar (oude) nieuwe Jetta met een flinke kater. Er komt namelijk blauwe rook uit de uitlaat en de draaiende motor maakt een tikkend geluid. Later ontdekt Jet dat de kilometerstand niet klopt. De motor vertoont door slijtage ernstige gebreken, met aanzienlijke reparatiekosten tot gevolg.

Jet vernietigt de koopovereenkomst. Zij stelt dat ze de auto nooit had gekocht, als ze op de hoogte was geweest van de werkelijke staat van de auto (op basis van dwaling, art. 6:228 lid 1 BW). Ze stapt naar de rechter en vordert de koopsom terug. Van belang is dat de verkoper de plicht heeft om de koper te informeren over de auto (de mededelingsplicht). Maar de koper heeft de plicht om onderzoek te doen naar de staat van de auto (de onderzoeksplicht). Het is aan de rechter om te oordelen of de verkoper ofwel de koper iets valt aan te rekenen.

Het oordeel

De rechtbank heeft op 13 maart 2019 uitspraak gedaan en geoordeeld dat Jet niet genoeg onderzoek gedaan heeft. Zij had om tal van (voor de hand liggende) redenen op de hoogte kunnen zijn van de gebreken van de auto.

Ze wist dat de kilometerstand waarschijnlijk niet klopte en dat er aan de motor gesleuteld is. Dat blijkt uit WhatsApp-gesprekken met de verkoper. Ook het bouwjaar en de relatief lage verkoopprijs hadden voor Jet aanwijzingen moeten zijn dat de Jetta gebreken zou kunnen vertonen. De rechter rekent het de verkoper niet aan dat hij niet bekend was met de gebreken. De verkoper heeft de auto zeer kort in bezit gehad en was waarschijnlijk zelf niet op de hoogte van de gebreken.

Op basis van voorgaande omstandigheden oordeelt de rechtbank dat Jet niet voldoende onderzoek heeft verricht. Dat Jet niet op de hoogte was van de gebreken, is vooral aan haar zelf te wijten. Jet kan zich niet beroepen op dwaling en mocht de koopovereenkomst niet vernietigen. De rechter stelt de verkoper in het gelijk, de vorderingen van Jet worden afgewezen.

De replica Porsche

Ook uit de tweede uitspraak blijkt het belang van de onderzoeksplicht. Die gaat over de aankoop van een Porsche 911 uit 1973. Prijs: € 225.000. Na enige tijd is de koper – laten we hem Paul noemen – erachter gekomen dat de Porsche niet origineel was, oftewel een replica. Terwijl de verkoper vermeld zou hebben, dat de Porsche compleet origineel is.

Paul heeft de koopovereenkomst vernietigt omdat de auto niet voldoet aan de gemaakte afspraken (op basis van art. 7:22 BW). Paul was van plan de Porsche voor een mooi bedrag door te verkopen en stelt een winst van € 800.000 misgelopen te zijn. Hij vordert een schadevergoeding voor de misgelopen winst.

Het oordeel

Ook in dit geschil staat ter discussie of de auto voldoet aan de afspraken. Paul ging er van uit dat de Porsche compleet origineel zou zijn. Wat daarover precies afgesproken is, valt niet meer te achterhalen (zoals zo vaak bij mondelinge afspraken).

Wat niet ter discussie staat, is dat de motor van de Porsche vervangen is. Daarvan was Paul op de hoogte. Ook blijkt uit de onderhoudsgeschiedenis dat er onderdelen vervangen zijn, zoals de motorkap, de binnenbekleding en de lak. De rechtbank oordeelt dat Paul er niet van uit mocht gaan dat de auto compleet origineel was, het tegendeel bleek immers uit informatie waarmee Paul bekend was.

Ter discussie staat ook het chassisnummer van de Porsche. Paul stelt dat het chassisnummer is vervalst. Naar de juistheid daarvan heeft hij voorafgaand echter geen onderzoek gedaan. Dit terwijl het chassisnummer in de papieren van de Porsche niet voor kwam. De rechtbank oordeelt dat Paul niet voldaan heeft aan de onderzoeksplicht. Hij heeft enkel gevraagd of de auto origineel was. Paul had meer onderzoek moeten doen.

Door niet te voldoen aan de onderzoeksplicht heeft Paul achteraf niet meer het recht om te beweren dat de Porsche niet voldoet aan de overeenkomst. De koopovereenkomst is niet vernietigd en de vorderingen van Paul zijn afgewezen.

Belang van onderzoeksplicht

Uit beide uitspraken blijkt het belang van de onderzoeksplicht van de koper. Zeker als er reden is voor twijfelen over een aankoop. Het is de verantwoordelijkheid van de koper om voldoende onderzoek te verrichten. Als de koper dit nalaat, kan dit de koper achteraf aangerekend worden.

In dit geval is de klant dus geen koning, maar moet hij eigenlijk onderzoeker zijn. Mocht u daarvoor de technische kennis niet in huis hebben, schakel daarvoor dan een ander in!