Verlagen contractuele boetes: is terughoudendheid verleden tijd?

Contractenrecht
Blog
5 oktober 2015

Ik krijg vaak de vraag om boetes op te nemen in een contract. Bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat vertrouwelijke informatie geheim blijft. Maar hoe hoog moet die boete zijn?

Een boete als het contract wordt geschonden moet de lippen van de andere partij op elkaar houden. De eerste gedachte bij klanten is vaak om een heel hoge boete op te nemen, omdat daar een enorme afschrikkende werking van uit gaat. Zo simpel is het helaas niet.

Rechter mag boete verlagen

De regel is dat contractuele boetes in zijn geheel moeten worden betaald. De wet biedt echter de mogelijkheid om onredelijke boetes door de rechter te laten verlagen. De rechter moet terughoudend omgaan met zijn bevoegdheid tot matiging. Er mag alleen worden gematigd wanneer de boete buitensporig hoog is en daardoor tot een onaanvaardbaar resultaat leidt.

De rechter kijkt daarvoor naar de volgende vier punten:

  1. de verhouding tussen de door de schuldeiser geleden schade en de hoogte van de boete;
  2. de aard van de overeenkomst;
  3. de inhoud en strekking van het boetebeding;
  4. de omstandigheden waaronder het boetebeding is ingeroepen.

Je zou verwachten dat de rechterlijke uitspraken over matiging van boetes hier gevolg aan geven. Betaling van de volledige boete zou de hoofdregel en matiging zou de uitzondering moeten zijn. Het blijkt echter dat de rechter regelmatig tot matiging van contractuele boetes is overgegaan, hoewel er duidelijke signalen voor instandhouding van de volledige boete waren.

Afspraak over TV-programma geschonden

Een voorbeeld hiervan is te vinden in een recente zaak bij het Gerechtshof Amsterdam. In deze kwestie had televisiezender SBS met enkele deelnemers aan een TV-programma contractueel afgesproken dat zij – vanwege privacyredenen – alleen onherkenbaar in beeld zouden komen. De sanctie was een contractuele boete van 15.000 euro per overtreding. SBS heeft vervolgens vijfmaal een promofilmpje van enkele seconden uitgezonden, waarbij één van de personen toch herkenbaar in beeld is gekomen. SBS heeft eenmaal 15.000 euro aan deze persoon betaald. Echter, deze persoon wilde nog viermaal 15.000 euro krijgen. Het ging immers om vijf overtredingen.

Het Gerechtshof Amsterdam gaat hier niet in mee en matigt de totale boete op 15.000 euro. De belangrijkste reden hiervoor is dat het Hof vindt dat deze persoon geen schade door deze uitzending zou hebben geleden (zie hierboven onder punt 1).

Kort door de bocht

Het Hof is daar wel erg kort door de bocht gegaan, want het probleem van deze persoon was niet dat hij geen schade zou hebben geleden. Hij kon zijn schade in de procedure niet goed hardmaken, omdat deze immaterieel was (reputatieschade). Het Hof had daar mijns inziens ook de andere kant op kunnen redeneren en de op maat gemaakte contractuele boete volledig in rekening kunnen brengen (5 x 15.000 euro). Er was immers wel reputatieschade geleden.

Er moet dus altijd met matiging van een contractuele boete rekening worden gehouden. Het is daarom handig om daar al bij het opstellen van het contract op te anticiperen. Het gevolg is dat een rechter minder snel overgaat tot matiging.

Tips

Ik heb de volgende tips:

  1. Neem bij de contractuele boete op dat deze weloverwogen tot stand is gekomen en de belangen van beide partijen in acht zijn genomen.
  2. Maximeer de hoogte van de boete wanneer deze afhankelijk is van een bepaalde tijdsduur.
  3. Neem in het contract op dat de boete die afhankelijk is van een bepaalde tijdsduur, pas begint te lopen nadat de schuldenaar van de schending van zijn verplichting op de hoogte is gebracht.

Wilt u hier nu al meer over weten? Bel mij gerust op tel. 0172 – 42 41 72 of vul het contactformulier in.




    Gerelateerde blogs

    Koop bouwkavel aan het water; vaarverbod voor boot; non-conformiteit of dwaling?

    14 juni 2024

    Koop bouwkavel aan het water; vaarverbod voor boot; non-conformiteit of dwaling?

    Schadeclaim ingediend na vaarverbod X koopt een bouwkavel aan het water, bouwt een villa met […]


    Lees meer ›
    Tweedehands auto kopen? Doe zelf goed onderzoek naar technische staat

    8 juli 2019

    Tweedehands auto kopen? Doe zelf goed onderzoek naar technische staat

    ‘Van een oud vrouwtje geweest en altijd binnen gestaan…’ U koopt een tweedehands auto. Niet […]


    Lees meer ›
    De advocaat van de toekomst

    8 juni 2017

    De advocaat van de toekomst

    Het imago van de advocaat loopt achter op de werkelijkheid: blanke man, traditioneel, (een beetje) […]


    Lees meer ›