Hoe heft u uw eigen bedrijf op?

Faillissement, turboliquidatie, ontbinding en vereffening

Faillissement, vereffening, turbo-liquidatie, ontbinding. Allemaal termen die iets te maken hebben met de beëindiging van uw bedrijf. Waar heeft u mee te maken, wanneer u uw bedrijf wilt opheffen? Wellicht ziet u door de bomen het bos niet meer. Daarom zet ik de mogelijkheden voor u op een rij. Welke keuzes kunt of moet u maken bij het beëindigen van uw bedrijf?

Het maakt voor het beëindigen van een bedrijf nogal wat uit of u te maken heeft met een besloten vennootschap (B.V.) of een eenmanszaak. In deze blog ga ik uit van het stoppen van een BV. Wanneer u een eenmanszaak wilt stoppen, is dat minder ingewikkeld, maar kan het wel gevolgen voor u privé hebben. Als u daarover vragen heeft kunt u mij natuurlijk ook altijd even bellen.

Bedrijf vrijwillig of gedwongen beëindigen

De keuze om een bedrijf te beëindigen kan verschillende redenen hebben. Zo kan het een vrijwillige keuze zijn om te stoppen met het bedrijf, maar het kan ook door omstandigheden worden afgedwongen, bijvoorbeeld omdat het bedrijf niet meer in staat is haar schulden te voldoen. In dat laatste geval levert doorgaan grote (privé-)risico’s op, die een bestuurder altijd moet proberen te vermijden. In het kader van een bedrijfsbeëindiging kunnen er 2 situaties worden onderscheiden.

1. De beëindiging van een gezond bedrijf
2. De beëindiging van een bedrijf dat zijn schulden niet meer kan betalen.

1. Beëindiging van gezond bedrijf: ontbinding gevolgd door vereffening

We spreken voor deze blog van een gezond bedrijf wanneer de bezittingen van het bedrijf groter zijn dan de schulden. De beëindiging van een gezond bedrijf vindt meestal vrijwillig plaats, maar kan ook door omstandigheden worden afgedwongen, bijvoorbeeld omdat een bestuurder op leeftijd geen opvolger kan vinden.

Vergadering van aandeelhouders

De eerste stap die voor een beëindiging moet worden gezet is een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) tot ontbinding van het bedrijf. Bij dit besluit moeten de statutaire bepalingen hierover uiteraard in acht worden genomen. Zo bepalen de statuten vaak dat een absolute meerderheid (of unanimiteit) vereist is. De ontbinding is een formele stap, want door deze ontbinding is het bedrijf (de bezittingen en de schulden) niet ineens verdwenen.

Vereffening

Om het bedrijf echt op te heffen, moet het bedrijf na de ontbinding vereffend worden. Dit betekent: het verkopen en te gelde maken van alle bezittingen en het betalen van de nog openstaande schulden.

Overschot afdragen

Tenslotte wordt het overschot afgedragen aan de aandeelhouders. De vereffening wordt uitgevoerd door de vereffenaar. Deze wordt in de statuten aangewezen en is meestal de bestuurder. Als het bedrijf tijdens de vereffening nog even moet worden voortgezet, wordt aan de naam van het bedrijf toegevoegd ‘in liquidatie’.

Verantwoording afleggen

Aan het einde van de vereffening legt de vereffenaar rekening en verantwoording af, die bij het bedrijf en de KvK ter inzage wordt gelegd. Dit moet ook worden aangekondigd in de krant. Als de vereffening eindigt, houdt het bedrijf op te bestaan.

2. Beëindiging van bedrijf dat zijn schulden niet meer kan betalen

In tegenstelling tot een gezond bedrijf zijn bij een ‘ongezond bedrijf’ de schulden groter dan de bezittingen. Het beëindigen van het bedrijf gebeurt dan vaak gedwongen om zo aan een privé-aansprakelijkheid te ontkomen. Dat is immers iets wat een bestuurder altijd zal willen voorkomen.

Het is echter niet zo dat een bedrijf altijd moet worden beëindigd als de schulden groter zijn dan de bezittingen. Dat is alleen het geval als doorgaan betekent dat er meer schulden worden gemaakt die niet meer betaald kunnen worden (en de bestuurder dit weet, of hoort te weten). In dat geval leidt doorgaan tot een persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder. Als er een reëel reddingsplan is om het bedrijf er weer bovenop te helpen, is een beëindiging niet noodzakelijk.

Welk soort beëindiging?

Wanneer definitief is vastgesteld dat het bedrijf beëindigd moet worden, voor welke beëindiging moet u dan kiezen?

Faillissement aanvragen

Als er meer schulden zijn dan bezittingen, hoort een bestuurder een faillissement aan te vragen. Dit geldt overigens ook als er gekozen is voor een ontbinding met vereffening uit de vorige paragraaf. Als de vereffenaar constateert dat de schulden de baten toch overtreffen, moet hij alsnog het faillissement aanvragen. Bij een faillissement is de curator belast met de afwikkeling en ontbinding van het bedrijf. De curator zal hierbij regelmatig een beroep doen op de bestuurder voor informatie.

Faillissement niet noodzakelijk in twee situaties

Er zijn 2 situaties waarin het niet noodzakelijk is om het faillissement aan te vragen.

1. Wanneer de schuldeisers daarmee instemmen (als ze er vertrouwen in hebben dat het goed komt)
2. Wanneer het bedrijf geen (of nagenoeg geen) bezittingen heeft, en dus alleen maar schulden. Het bedrijf kan dan middels een zogeheten turbo-liquidatie worden beëindigd.

Turbo-liquidatie

Als er alleen schulden zijn, kan het bedrijf worden beëindigd met een turbo-liquidatie. Bij een turbo-liquidatie wordt het bedrijf beëindigd door het invullen en ondertekenen van een formulier bij de Kamer van Koophandel. Dit formulier kunt u hier in PDF downloaden op de site van de KvK. Vergeleken met de andere besproken methoden klinkt dit wel erg makkelijk, hoor ik u zeggen? Dat klopt. Maar deze methode ligt wel onder een vergrootglas, omdat er veel misbruik van wordt gemaakt.

Maatregelen om misbruik turbo-liquidatie tegen te gaan

De minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker heeft in september 2019 middels een brief naar de Tweede Kamer (hier kunt u de PDF downloaden) maatregelen aangekondigd om misbruik van turbo-liquidatie tegen te gaan. De beoogde maatregelen houden het volgende in:

• Het bestuur moet samen met een slotbalans een verklaring opstellen waarom baten ontbreken en deze deponeren bij de KvK;
• De turbo-liquidatie moet door het bestuur algemeen bekend worden gemaakt (door publicatie in de krant);
• Vóór het doorhalen moeten alle jaarrekeningen over eerdere boekjaren worden gedeponeerd bij de KvK;

Op deze manier wordt een turbo liquidatie transparanter en krijgen schuldeisers meer informatie.

Ik adviseer u zich bij toepassing van een turbo-liquidatie altijd goed te laten adviseren. Bij misbruik bestaat immers het risico van persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder.

Samenvatting

Samenvattend kunnen we wel stellen dat het beëindigen van een bedrijf, met alle risico’s op een persoonlijke aansprakelijkheid die daarbij horen , een complexe zaak is. Ik adviseer u zich altijd uitgebreid te laten adviseren over de verschillende opties en daaraan verbonden risico’s.

U kunt mij altijd even (vrijblijvend) bellen om over dit onderwerp van gedachten te wisselen. In sommige gevallen kan een (gedwongen) bedrijfsbeëindiging zelfs in het geheel worden voorkomen, en dan is een faillissement dus niet noodzakelijk. Over de verschillende methoden die daarvoor bestaan, zal ik u in een volgende blog voorlichten.