Het corona-virus heeft al veel slachtoffers gemaakt. Heb je geluk, dan blijft het bij wat lichte griepverschijnselen. Maar je kunt er ook behoorlijk ziek van worden en er zelfs aan overlijden. Stel nou dat je weet door wie je aangestoken bent, kun je die persoon dan aansprakelijk stellen? Onlangs stelde iemand mij die vraag.
Zijn redenering was: je bent ziek door toedoen van een ander. En als je besmet bent, krijg je te maken met kosten die je anders niet zo hebben. Stel dat je thuis in quarantaine moet blijven? Of stel dat je ZZP’er bent en drie weken niet kan werken? Dat betekent derving van inkomsten.
Het is volgens mij een interessante juridische discussie. Een slachtoffer wordt inderdaad door toedoen van een ander ziek gemaakt. Kun je een besmetter aansprakelijk stellen? Mijn eerste reactie was dat me dat een kansloze actie lijkt. Ziek worden hoort bij de risico’s van het leven, toch? Daarna ging ik er verder over nadenken. Hoe zit dat juridisch?
Wat zegt de wet?
De wet zegt in artikel 6:162 BW, dat als iemand een onrechtmatige daad pleegt én hem dat kan worden toegerekend, hij aansprakelijk is voor de schade die die ander lijdt.
Iemand letsel toebrengen is bijvoorbeeld onrechtmatig. Maar als er een rechtvaardigingsgrond is, dan kun je niet spreken van een onrechtmatige gedraging. Een voorbeeld van zo’n rechtvaardigingsgrond is ‘overmacht’.
Schuld of oorzaak?
Een andere eis volgens de wet is dat een onrechtmatige gedraging aan jou moet kunnen worden toegerekend. Dat is zo als het ‘…te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.‘ Even een vertaling: ‘de in het verkeer geldende opvatting‘ is juridische taal voor dat wat volgens de algemene normen en waarden als normaal moet worden beschouwd…
Toegepast op een besmetting met het coronavirus
Is er bij een coronabesmetting sprake van een onrechtmatige gedraging? Is er een rechtvaardigingsgrond?
Van de rechtvaardigingsgrond ‘overmacht’ is bijvoorbeeld sprake als gezegd kan worden dat de besmetting redelijkerwijs gesproken niet voorkómen had kunnen worden. Vaak zal dat het geval zijn, omdat de besmetter niet weet dat hij het virus bij zich draagt. Dan kan de besmetting dus ook niet onrechtmatig zijn.
Toe te rekenen
Geen overmacht dan dus. Maar een tweede vraag is dan of het je valt toe te rekenen dat je iemand besmet hebt. Dat zal niet snel het geval zijn, omdat als je niet weet dat je het virus bij je draagt, het je ook niet kan worden toegerekend.
Onzorgvuldig handelen
Maar stel nou dat je wel weet dat je besmet bent? En als je dan een ander besmet, is een succesvolle aansprakelijkstelling dan mogelijk?
Dan zijn de volgende vragen belangrijk:
- Heb je je meteen bij je huisarts gemeld toen je kon vermoeden dat je besmet was?
- Heb je contact met anderen vermeden?
- Heb je je gehouden aan de regels die je zijn opgelegd?
Als je je niet aan de regels hebt gehouden, dan zou dat wel eens toerekenbaar onrechtmatig kunnen zijn. Doordat je met je onzorgvuldige gedrag iemand hebt besmet, kun je dus aangesproken worden op vergoeding van de schade.
Jurisprudentie: bewuste HIV-besmetting
Het onderwerp is op een andere manier al eens door een rechter behandeld. Dat was bij een besmetting met het HIV-virus, dat tot de ziekte aids kan leiden. In die zaken (lees meer) ging het erom dat een persoon onbeschermd seksueel contact heeft met een ander, terwijl hij wist dat hij ten tijde van dit contact met HIV besmet was. Stel nou dat zich zoiets ook voordoet bij iemand met het corona-virus. Dan kun je iemand zeker succesvol aansprakelijk stellen. Maar dan moet je dus wel kunnen bewijzen dat die persoon jou besmet heeft en dat ook willens en wetens gedaan heeft, of door een grote mate van onzorgvuldigheid.
Verschil corona en ‘gewone’ griep
Iemand die een ander besmet, zal dus meestal niet met succes aansprakelijk gesteld kunnen worden. Alleen als hij de besmetting had kunnen en moeten voorkomen, is een succesvolle aansprakelijkstelling mogelijk. De vraag is dan wel weer wanneer gezegd kan worden dat iemand de besmetting had moeten voorkomen. Voor het corona-virus bieden de richtlijnen van het RIVM en de WHO enige houvast. Maar hoe zit dat dan bijvoorbeeld bij een ‘gewone’ griep? Ik mag toch hopen dat men vindt en blijft vinden dat het oplopen van een griep bij de normale risico’s van het leven horen.
Wilt u hier nu al meer over weten? Bel mij gerust op tel. 0172 – 42 41 72 of vul het contactformulier in.