Sinds vorig jaar is er nieuwe wetgeving over nevenactiviteiten. De wetgever heeft de mogelijkheden voor een werkgever beperkt. Heeft het opnemen van een verbod op het verrichten van nevenactiviteiten in een arbeidsovereenkomst dan nog wel zin? Ja, toch wel.
De wettelijke regeling
Allereerst de wettelijke regeling. Vanaf 1 augustus 2022 mag de werkgever de werknemer niet meer verbieden om nevenwerkwerkzaamheden te verrichten, tenzij de werkgever daarvoor een objectieve rechtvaardigingsgrond heeft.
Voorbeelden van rechtvaardigingsgronden zijn: de gezondheid en veiligheid van de werknemer, de bescherming van vertrouwelijke bedrijfsinformatie van de werkgever, de integriteit van overheidsdiensten, het vermijden van belangenconflicten of het overtreden van een wettelijk voorschrift.
Een werkgever is niet verplicht om de objectieve rechtvaardigingsgronden in de arbeidsovereenkomst nader toe te lichten. Dit kan ook nog achteraf, dat wil zeggen op het moment dat de werknemer om toestemming vraagt en werkgever deze toestemming wil weigeren.
In veel arbeidsovereenkomsten wordt nog steeds standaard vermeld dat het de werknemer niet is toegestaan om naast de overeengekomen werkzaamheden andere of vergelijkbare werkzaamheden te verrichten bij derden, tenzij de werkgever hiervoor aan de werknemer schriftelijke toestemming heeft verleend.
Oordeel van de rechter
Uit een recente zaak, die door de Rechtbank Noord-Holland werd beoordeeld (ECLI:NL:RBNHO:2023:6449), blijkt dat een beroep op een objectieve rechtvaardigingsgrond door een werkgever wel degelijk effect kan hebben.
Het ging in deze zaak om een werknemer, die als boomverzorger was aangesteld bij de gemeente Zaanstad. Aan deze werknemer was in het verleden toestemming verleend om binnen de gemeente Zaanstad vergelijkbare werkzaamheden te verrichten voor derden. Vanaf mei 2021 heeft werknemer een toezichthoudende functie gekregen.
In navolging van al eerder aan de werknemer bevestigde voorwaarden heeft de gemeente Zaanstad per 9 februari 2022 bepaald dat deze toestemming voor nevenwerkzaamheden nog uitsluitend van toepassing was op werkzaamheden buiten de gemeente Zaanstad. Ter toelichting op dit besluit werd door de gemeente Zaanstad verwezen naar een gedragscode, die op
20 december 2021 was vastgesteld. In deze gedragscode werd vermeld dat de ambtenaar verplicht is toestemming te vragen voor nevenwerkzaamheden als hiermee de vervulling van de functie in het geding komt of de werkzaamheden de belangen van de gemeente kunnen raken.
De rechter oordeelde vervolgens dat de gemeente Zaanstad er terecht op heeft gewezen dat de integriteit van overheidsdiensten een objectieve rechtvaardigingsgrond kan opleveren.
Bij dit oordeel werd ook meegewogen dat het een feit van algemene bekendheid is dat de maatschappelijke ontwikkelingen meebrengen dat steeds hogere eisen worden gesteld aan de integriteit en het voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling.
Tip voor de praktijk!
In de meeste arbeidsovereenkomsten wordt bij het verbod op nevenactiviteiten niet nader ingegaan op eventuele objectieve rechtvaardigingsgronden. Dit geldt zeker voor arbeidsovereenkomsten die zijn opgesteld vóór 1 augustus 2022.
Uit deze uitspraak blijkt dat het voor werkgevers zinvol kan zijn om rechtvaardigingsgronden alsnog vast te leggen in een aparte gedragscode, dan wel middels interne nieuwsbrieven nader in te gaan op onderwerpen als integriteit of vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie.
Vragen? Neem gerust contact op!
Heeft u vragen over dit artikel of wilt u weten op welke manier dit in uw specifieke situatie van toepassing is? Neem dan gerust contact met mij op. Bel mij via tel. 0172 – 42 71 94 of stuur een e-mail.
0172 - 42 71 94
