Afgelopen zomer maakte ik een autorondreis, dwars door Sardinië. Na een ietwat spannende eerste rit van het vliegveld naar het hotel (lees: onverlichte haarspeldbochten en een rij bumperklevende, wild toeterende Italiaanse automobilisten achter me) had ik al snel de smaak te pakken. Binnen een paar dagen reed ik als een ware local bergpassen op en af.
Tenminste, dat dacht ik. Want deze nep-local zag één ding niet aankomen. Namelijk dat je op Sardinië de provinciale weg niet alleen deelt met motoren, bumperklevende automobilisten en een enkele geit, maar ook met misschien wel de gevaarlijkste weggebruiker van allemaal: de voetganger.
Ik kreeg dan ook de schrik van mijn leven toen ik, tijdens mijn zoveelste haarspeldbocht van die dag, rakelings langs een man reed die met twee emmers water de berg afliep. De man liep stoïcijns en ongedeerd door. Ik daarentegen zag in een flits mijzelf al aan het ziekenhuisbed van de man staan, tussen Sardijnse dorpsgenoten die fluisteren: “Gepetto liep daar elke woensdag om 15.18 uur met zijn emmers water, dat weet toch iedereen?!”
Voetganger op autoweg
Wat als Gepetto uw werknemer was, in Nederland op de provinciale weg liep en werd aangereden? Tja, zult u denken, dat gebeurt in Nederland niet. Toch zijn er gevallen waarin een voetganger op een weg loopt die eigenlijk alleen voor motorrijtuigen bedoeld is. Bijvoorbeeld wanneer één van uw werknemers als automobilist pech krijgt op de autoweg en uit zijn auto stapt. Als hij vervolgens wordt aangereden, hoe dient zo’n situatie dan juridisch bekeken te worden als u als werkgever loonschade wilt verhalen op de automobilist die uw werknemer aangereden heeft?
Artikel 185 Wegenverkeerswet
Op het moment dat uw werknemer met pech uit zijn auto stapt, is hij een voetganger. Dat lijkt nogal een open deur, maar juridisch is dat een belangrijke constatering. Dit heeft namelijk als gevolg dat, als hij vervolgens wordt aangereden door een andere automobilist, artikel 185 van de Wegenverkeerswet van toepassing is. Op basis hiervan is de automobilist volledig aansprakelijk voor de schade, tenzij hij kan bewijzen dat er sprake is van een overmachtsituatie.
Voor het aannemen van overmacht moet de automobilist aantonen dat hem geen enkel verwijt kan worden gemaakt, bijvoorbeeld doordat het gedrag van de voetganger (uw werknemer) zo onwaarschijnlijk was dat hij daar in alle redelijkheid geen rekening mee hoefde te houden. Denk bijvoorbeeld aan iemand die in het donker, dronken een provinciale weg schuin oversteekt op een plek waar voetgangers niet mogen oversteken. Alleen in dat soort uitzonderlijke situaties kan een automobilist zich op overmacht beroepen. Anders niet.
Eigen schuld
Als werkgever kunt u dus de automobilist die uw werknemer met pech heeft aangereden in de meeste gevallen volledig aansprakelijk houden. Dit betekent echter niet per definitie dat u ook al uw loonschade vergoed krijgt. De automobilist kan namelijk een beroep op ‘eigen schuld’ van uw werknemer doen, bijvoorbeeld doordat uw werknemer niet (direct) achter de vangrail ging staan. In dat geval moet er bekeken worden of de voetganger, juridisch gezien, een verwijt te maken valt. Als dat zo is, dan is er sprake van ‘schulddeling’. Dat kan bijvoorbeeld inhouden dat 25% van de schuld bij uw werknemer (de voetganger) komt te liggen en 75% bij de automobilist. In een dergelijk geval krijgt u als werkgever in beginsel dus 75% van de loonschade vergoed.
Billijkheidscorrectie
Op deze schulddeling kan nog een correctie plaatsvinden, de zogenaamde ‘billijkheidscorrectie’. Hierbij zal dan gekeken worden naar:
- Hoe ernstig de fout van de automobilist was;
- Hoe verwijtbaar die fout van de automobilist was;
- Hoe ernstig het letsel van de voetganger is
Dit kan ervoor zorgen dat, ondanks de schulddeling, die automobilist alsnog de volledige loonschade voor zijn rekening moet nemen.
Kortom
Ook Nederland kent dus zijn Gepetto’s. Een werkgever van een Nederlandse Gepetto heeft goede mogelijkheden om de geleden loonschade te verhalen. Of dat ook geldt voor de werkgever van de Italiaanse variant, valt te betwijfelen. Gelukkig heb ik dat, eind goed al goed, nooit hoeven uitzoeken.
0172 - 42 70 71
